คำประกาศเกียรติคุณ
นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา
อมรศิลปินมรดกอีสาน สาขานักแสดง พุทธศักราช ๒๕๖๗
นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา เกิดเมื่อวันที่ ๒๕ กันยายน พุทธศักราช ๒๔๗๕ ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๔๙ เป็นบุตรคนที่ ๒ ของพันโทผัน อินทรกำแหง ณราชสีมา กับนางชื้น อินทรกำแหง ณ ราชสีมา สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนสายปัญญา กรุงเทพมหานคร ได้มีโอกาสรู้จักกับศักดิ์เกษม หุตาคม นักเขียนชื่อดังที่ใช้นามปากกาอิงอร เป็นผู้แนะนำให้เข้าสู่วงการบันเทิง นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา เริ่มเข้าสู่วงการภาพยนตร์ (จอเงิน) จากเรื่อง เคทาสน์สีแดง ในปีพุทธศักราช ๒๔๙๓ และได้แสดงภาพยนตร์เรื่อง นิทรา-สายัณห์ ผลงานประพันธ์บทของอิงอร จนสามารถสร้างรายได้เกือบล้านบาท นับเป็นการสร้างรายได้ที่สูงนับเป็นประวัติการณ์ในการนำเสนอสู่จอเงินของวงการบันเทิงไทยในสมัยนั้น หลังจากนั้น
นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา ได้ผันตัวจากนักแสดงสู่บทบาทแม่พิมพ์ของชาติด้วยการเป็นครูที่โรงเรียนธิดานุเคราะห์ จังหวัดสงขลา เป็นเวลาหลายปี ก่อนหันกลับเข้าสู่วงการบันเทิงอีกครั้งด้วยการแสดงภาพยนตร์ เรื่อง วนิดา ในปีพุทธศักราช ๒๔๙๖ จนสามารถสร้างชื่อเสียงได้อีกครั้ง และการกลับมาครั้งนี้สามารถสร้างความประทับใจและได้กลายเป็นนางเอกยอดนิยมจากเรื่อง วนิดา หลังจากนั้น ในปีพุทธศักราช ๒๕๐๗ ได้เริ่มงานการแสดงในโทรทัศน์ (จอแก้ว) และเป็นผู้จัดละครให้สถานีโทรทัศน์ช่อง ๓ ด้วยบทบาทความสามารถ เป็นศิลปินสูงวัย แต่ยังได้รับบทเป็นนักแสดงร่วมหลายเรื่อง เช่น ละครเรื่องสายโลหิต จำเลยรัก เรือนมยุรา บ่วงบรรจถรณ์ เป็นต้น
นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา นับว่าเป็นปูชนียบุคคลของวงการบันเทิงไทย ที่ฝากชื่อเสียงไว้ในแผ่นดินไทย จากความเป็นเลือดศิลปินผ่านประสบการณ์การแสดงภาพยนตร์และโทรทัศน์มากกว่า ๓๐๐ เรื่อง ปรากฏผลงานการแสดงที่ได้รับรางวัลมากมาย เช่น รางวัลตุ๊กตาทอง ๒ ครั้ง รางวัลผู้แสดงต่างวัยยอดเยี่ยม ประจำปี ๒๕๐๑ จากภาพยนตร์เรื่อง พ่อจ๋า และรางวัลผู้แสดงนำหญิงยอดเยี่ยม ประจำปี จำปี ๒๕๐๒ จากภาพยนตร์ เรื่อง ไอ้แก่น และผลงานที่สร้างชื่อเสียงที่สุดของนางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา คือ เรื่อง นางแมวป่า ในปีพุทธศักราช ๒๔๙๖ ภายหลังยุติการแสดงทุกบทบาทด้วยสุขภาพไม่แข็งแรง จนนำไปสู่การเสียชีวิต เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๔๙ สิริอายุ ๗๔ ปี และได้รับพระราชทานเพลิงศพ ณ วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
ด้วยเกียรติประวัติในการสร้างสรรค์ผลงานการแสดง นับเป็นผลงานอันทรงคุณค่าจนเป็นที่ยอมรับเป็นแบบอย่างที่ดี
นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา นับว่าเป็นผู้มีคุณูปการต่อวงการบันเทิงภาพยนตร์และโทรทัศน์ของประเทศไทย จึงสมควรและเหมาะสม อย่างยิ่งที่จะได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรดิอมรศิลปินมรดกอีสาน สาขานักแสดง พุทธศักราช ๒๕๖๗ จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อเป็นเกียรติประวัติสืบไป
ประวัติอมรศิลปินมรดกอีสานพุทธศักราช ๒๕๖๗
นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา* ภูมิหลังเกิดเมื่อวันที่ ๒๕ กันยายน พุทธศักราช ๒๔๗๕ ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๔๙*ภูมิลำเนาจังหวัดนครราชสีมาที่อยู่สำหรับติดต่อญาติ ที่อยู่ ๑/๑ ซอย ๖ ถนนพิชัยณรงค์สงคราม ตำบลปากเพรียว อำเภอเมืองสระบุรี จังหวัดสระบุรี ๑๘๐๐๐ โทรศัพท์ ๐๙ ๕๘๓๕ ๖๒๐๙ (ญาติ)*การศึกษาเคยศึกษาที่โรงเรียนสภาราชินี จังหวัดตรัง สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนสายปัญญา กรุงเทพมหานคร*ประสบการณ์นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา ได้แสดงภาพยนตร์เรื่องแรกคือ เคหาสน์สีแดง (๒๔๙๓) และเรื่องต่อมาคือ นิทรา-สายัณห์ บทประพันธ์ของอิงอร คู่กับสมบัติ คงจำเนียร หลังจากภาพยนตร์ออกฉายได้เกือบล้านบาท ซึ่งสูงเป็นประวัติการณ์ ทำให้ได้รับการติดต่อให้แสดงภาพยนตร์เรื่องอื่นๆ อีกหลายเรื่อง แต่ต่อมาได้ปลีกตัวไปเป็นครูสอนหนังสือที่โรงเรียนธิดานุเคราะห์ อำเภอหาดใหญ่จังหวัดสงขลา เป็นเวลาหลายปี ก็หวนกลับเข้าสู่วงการ นางสาวรัตนภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา กลับมามีผลงานการแสดงอีกครั้งในภาพยนตร์เรื่องทาสรัก (๒๔๙๖) นางแมวป่า (๒๔๙๖) และวนิดา (๒๔๙๖) ซึ่งผลงานจากเรื่องวนิดาได้สร้างความประทับใจและได้กลายเป็นนางเอกยอดนิยม หลังจากนั้นได้มีผลงานแสดงติดต่อกันหลายเรื่องได้แก่ สุดที่รัก (๒๔๙๘) ทหารเสือพระเจ้าตาก (๒๔๔๙๘) คำอธิษฐานของดวงดาว (๒๔๙๙) ยอดดรุณี(๒๔๙๙) และปักธงไชย (๒๕๐๐) เป็นต้น นอกจากนั้นยังเคยได้รับรางวัลตุ๊กตาทอง ๒ ครั้งรางวัลผู้แสดงต่างวัยอดเยี่ยม ประจำปี ๒๕๐๑ จากภาพยนตร์เรื่องพ่อจ๋า และรางวัลผู้แสดงนำหญิงยอดเยี่ยม ประจำปี ๒๕๐๒ จากภาพยนตร์เรื่องไอ้แก่น และผลงานที่มีชื่อเสียงที่สุด คือเรื่องนางแมวป่า(๒๔๙๖) นางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา ได้แสดงละครเวทีที่เฉลิมนคร เรื่อง “นางไพร” แสดงคู่กับสุรสิทธิ์ สัตยวงศ์ เคยเข้าร่วมประกวดนางสาวไทย เมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๙๓ ไม่ได้รับรางวัลใด ๆแต่ทำให้ได้รู้จักกับคุณศักดิ์เกษม หุตาคม นักเขียนเจ้าของนามปากกา อิงอร และคุณสำเภา ประสงค์เจ้าของบูรพาศิลป์ภาพยนตร์ ซึ่งเป็นผู้ให้โอกาสและชักชวนนางสาวรัตนาภรณ์ อินทรกำแหง ณ ราชสีมา เข้าสู่วงการนักแสดง ได้แสดงละครและภาพยนตร์กว่า ๑๐๐ เรื่อง*เกียรติประวัติ พ.ศ. ๒๕๐๑ รางวัลผู้แสดงบทบาทต่างวัยยอดเยี่ยม จากภาพยนตร์เรื่อง พ่อจำ พ.ศ. ๒๕๐๒ รางวัลผู้แสดงนำฝ่ายหญิงยอดเยี่ยม จากภาพยนตร์เรื่อง ไอ้แก่น
ที่มา ; ศิลปินมรดกอีสาน สืบสานวัฒนธรรมสัมพันธ์ ประจำปี ๒๕๖๗
